Dit nieuwe decennium zijn we begonnen met een zeer intensieve en productieve boomplantweek. In de eerste plaats zijn wij alle donateurs dankbaar voor de vele boomdonaties. Het is dankzij de donateurs dat we dit jaar circa 5000 fruitbomen hebben kunnen planten, verdeeld onder de inwoners van zes plekken in het Rifgebied.
Diversiteit is bij de selectie van de fruitbomen zeer belangrijk. Daarbij gaan we wel uit van enkele hoofdgewassen die het goed doen in het Rifgebied, namelijk: olijf, amandel, granaatappel, vijg en druif.
Naast deze hoofdgewassen hebben we de volgende soorten laten planten: johannesbroodboom (carob), pruim, abrikoos, sinaasappel, moerbei, peer, kweepeer, kers, appel, citroen, perzik, nectarine, pistache, mispel, kaki en kiwi. Ook hebben we dit jaar voor het eerste ook meerjarige kruidenplanten uitgedeeld. We zijn begonnen met rozemarijn, lavendel en citroenmelisse.
We blijven er op toezien dat alle boomdonaties volledig ten behoeve van het planten van bomen gaat. Het gaat hierbij overwegend om de aanschaf van bomen, daarnaast kleine uitgaven voor transport en vergoedingen voor de hulp bij het planten op publieke plaatsen. De bomen kopen we in bij een kleine lokale kweker die een deel van de bomen zelf kweekt en een deel inkoopt bij andere lokale kwekers.
Zoals eerder genoemd houden we het symbolische bedrag van €5 per boom aan bij donaties. In de praktijk kunnen we daar 2 á 3 bomen van planten. Dit jaar hebben we €8.500 aan donaties kunnen inzetten. Met dit bedrag hebben we zoals genoemd ca 5000 fruitbomen en paar honderd meerjarige kruidenplanten kunnen planten.
Dit jaar hebben we naast het planten van bomen ook tijd besteed aan het communicatieproject ‘Permacultuur, een kans voor het Rifgebied!’ (zie https://riforest.nl/Blogs#FrameVoiceReport).
De belangrijkste activiteit hierbij is dat we in samenwerking met een lokale vereniging een workshop Permacultuur hebben georganiseerd en gefilmd in Tazaghine. Daarnaast zijn er enkele mensen die hun roots in het Rifgebied mee gegaan om ook deze workshop te volgen.
Bij deze workshop stond het herstel van de aarde centraal. De trainer Omar Hajji van Marrakesh Organics heeft stil gestaan bij diverse facetten van ecologische landbouw. Naast de theorie is er ook aandacht geweest voor een composteren, een prachtige techniek om de aarde te herstellen en het planten en de zorg voor bomen.
Binnen dit project zijn we nu bezig om het beeldmateriaal te verwerken en te komen tot korte video’s die we in het voorjaar willen verspreiden. Hierover later meer.
Bij dit verslag willen we ook graag stil staan bij de vele donateurs die bomen hebben laten planten ter ere van een geliefd persoon of naaste. Een vader, een moeder, een familielid of vriend die voorgegaan is op de reis die ons allemaal wacht. Ook dit jaar is een groot deel van de bomen tijdens de jaarlijkse boomplantweek met deze intentie geplant. Als mensen achter Riforest zijn we dankbaar dat we het vertrouwen hebben van vele mensen om onze bescheiden rol te mogen spelen bij dit bijzondere gebaar. Alle mensen die hebben gedoneerd ter ere van een overledene kunnen erop vertrouwen dat we heel zwaar tillen aan de verantwoordelijkheid die we op ons nemen.
In dit verslag wil ik specifiek stilstaan bij het planten voor een bijzondere man. Een man die ik in de laatste fase van zijn leven mee heb mogen maken en waar ik veel gesprekken mee heb gevoerd over zijn leven. Dit met als doel om een kort levensboek te schrijven, op verzoek van een van zijn zonen, (zie pluspuntrotterdam.nl voor een publiek fragment.) Een wijs man waar ik veel van heb geleerd.
Deze bijzondere man is in de begin jaren 40 geboren in oostelijk Meknasa, een gebied iets ten noorden van Taza. Net als velen is hij halverwege de jaren zestig vertrokken uit Noord Marokko om te gaan werken in Europa, in zijn geval naar de mijnen van Noord Frankrijk. Vertrokken uit een vurige verlangen, zoals hij dat altijd zei, om voor zijn ouders, broers en zussen en later zijn gezin te zorgen. Omdat hij geen toekomstmogelijkheden zag in zijn dorp en ondervonden heeft wat armoede betekent. Hij koos ervoor om zijn toestand te veranderen.
Hij heeft deze taak met een grote verantwoordelijkheidsgevoel en motivatie, zijn hele leven lang, vervuld. Hij heeft zijn familie onderhouden, zijn kinderen grootgebracht, zeer goed opgevoed, laten leren en uitgroeien tot succesvolle en verantwoordelijke volwassenen. Dit allemaal als analfabeet, als jongen die bijna blootvoets rondliep tijdens de strenge winters in de bergen van Meknasa.
Zijn geboortegrond leefde in hem voort, of was het hij die voort leefde in zijn geboortegrond? Een prachtig gebied dat uitkijkt op de vlaktes van Taza en de gebergte daarachter van Ras el Ma en Bab Boudir. Met fonkelende ogen vertelde hij over zijn geboortegrond en de bomen die hij de afgelopen jaren heeft geplant.
De droom waarmee hij vertrokken was naar Europa, om een paar jaar te werken en weer terug te gaan naar zijn geboortegrond was levend gebleven. Het heeft niet zo mogen zijn. In de loop van de tijd was er in Nederland een nieuw leven opgebouwd, met kinderen, kleinkinderen. Na zijn pensioen kon hij zijn geboortedorp wel vaker en langer bezoeken. De laatste jaren echter was het door ziekte helaas niet mogelijk om daar langere tijd te zijn. Een paar weken geleden heeft hij dit leven verlaten. Naar zijn wens is hij begraven in Meknasa. Terug naar de aarde, rond zijn verse graf een serene rust.
Ter ere van deze man is een grote donatie gedaan aan Riforest. Daarbij ook de vraag of het mogelijk is om ook in zijn geboortedorp te planten. Natuurlijk wilden we dat heel graag doen! De boomplantweek is in Meknasa begonnen op donderdag 9 januari, vroeg in de morgen.
‘Vrede zij met jullie, jullie zijn degenen die voor zijn gegaan en wij zijn degenen die zullen volgen.’ Dat is de manier waarop we overledenen groeten in hun graf, zo ook deze overledene en zijn graf die nog maar heel kort geleden was gegraven. De heuvels zijn gewikkeld in een dichte mist.
Na het bezoeken van zijn graf gaan we langzaam de heuvels op richting het huis dat hij heeft gebouwd op het land van zijn voorouders, naast het vervallen familiehuis waar hij zelf opgegroeid is. De combinatie van mist, wind en de zon die later doorbreekt zorgt voor een haast magische sfeer. Gaten worden zorgvuldig gegraven in zachte aarde rond het huis.
De bomen zullen later op de dag bezorgd worden. Ruim 100 bomen planten we dezelfde dag. De resterende 400 bomen zullen de dagen erna door mensen uit het dorp zelf bij het huis geplant worden. Daarnaast delen we ook ruim 100 bomen uit aan enkele andere gezinnen. We hebben nu met Meknasa ook een locatie waar we de komende jaren bomen zullen blijven uitdelen.
De overtuiging leert dat deze geplante bomen ten goede komen aan de overledene in de vorm van een voortdurende liefdadigheid. Ik hoop van harte dat de bomen veel goeds zullen brengen en dat ze daarnaast ook een aantrekkingskracht zullen vormen voor zijn kinderen en verdere nageslacht. Bomen als liefdadigheid, maar ook als levend monument en verbinding met een bijzondere man..
Dit soort gebeurtenissen versterkt de overtuiging dat we met het planten van bomen veel meer doen dan alleen een plant in de aarde stoppen. Als we net iets langer kijken, langer overdenken, langer luisteren dan ervaren we al die vele lagen die zoveel belangrijker zijn dat het zichtbare.
Deze foto’s in het google album geven een impressie.
Aziz Kaouass – 1 februari 2020
Blijf op de hoogte van onze activiteiten en volg ons via social media.
Stichting Riforest
Leeuweriklaan 28
3704 GR ZEIST
info@riforest.nl
T: 030 – 237 8246